11 marca 2024

Digital Services Act (DSA), czyli nowe wyzwania dla Platform Internetowych - jakie są najważniejsze zmiany?

W dniu 17 lutego 2024 wszedł w życie Digital Services Act (DSA), znany również jako Akt o Usługach Cyfrowych. To rozporządzenie unijne, które od tej daty ma być stosowane bezpośrednio w Polsce. Głównym celem DSA jest dostosowanie regulacji do współczesnych realiów cyfrowego świata, zwiększenie ochrony użytkowników i eliminacja szkodliwych treści online. Co musisz o nim wiedzieć?

Czym jest DSA?

Digital Services Act* (w skrócie DSA) czyli Akt o Usługach Cyfrowych to Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE. To jedna z najważniejszych regulacji branży internetowej ostatnich lat, potocznie nazywana Konstytucją Internetu.

Przepisy DSA mają na celu stworzenie jednolitych zasad dla różnorodnych podmiotów działających w obszarze usług cyfrowych. DSA stanowi kluczowy element pakietu regulacyjnego dotyczącego usług cyfrowych, obejmującego również Digital Markets Act (DMA). Głównym celem tego rozporządzenia jest poprawa skuteczności w zwalczaniu nielegalnych treści, dezinformacji oraz zwiększenie transparentności reklam w Internecie.

Konstytucja Internetu - czyli jakie są cele DSA?

DSA to unijna inicjatywa mająca na celu zaktualizowanie regulacji dotyczących świadczenia usług cyfrowych. Projekt ten został przedstawiony przez Komisję Europejską w grudniu 2020 roku i jest odpowiedzią na dynamiczny rozwój technologii cyfrowych oraz wyzwania związane z bezpieczeństwem online. DSA ma na celu ustanowienie spójnych przepisów regulujących platformy online, dostawców usług internetowych i inne podmioty świadczące usługi cyfrowe.

Główne cele Aktu o Usługach Cyfrowych (DSA) to:

  1. Zwiększenie bezpieczeństwa online - DSA zakłada zwiększenie odpowiedzialności platform za usuwanie szkodliwych treści, dezinformacji, oraz propagowania terroryzmu czy nienawiści.
  2. Ochrona praw użytkowników - nowe przepisy mają zagwarantować prawa użytkowników do wolności słowa, prywatności oraz zabezpieczenia przed nieuczciwymi praktykami.
  3. Wzmocnienie konkurencji - DSA ma na celu zapobieganie nadużyciom przez duże platformy, które mogą ograniczać konkurencję na rynku usług cyfrowych.

Kogo dotyczą przepisy DSA?

Nowe przepisy Digital Services Act (DSA) dotyczą szeroko pojętych dostawców usług cyfrowych oraz platform online. Obejmują one różnorodne podmioty działające w środowisku internetowym, które świadczą usługi pośrednie i zapewniają użytkownikom dostęp do treści, produktów i usług. Czym są „usługi pośrednie”?

Zgodnie z definicją zawartą w DSA „usługa pośrednia” oznacza jedną z następujących usług społeczeństwa informacyjnego:

  • usługę „zwykłego przekazu” - polegającą na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanych przez odbiorcę usługi lub na zapewnianiu dostępu do sieci telekomunikacyjnej;
  • usługę „cachingu” - polegającą na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanych przez odbiorcę usługi, obejmującą automatyczne, pośrednie i krótkotrwałe przechowywanie tej informacji, dokonywane wyłącznie w celu usprawnienia późniejszej transmisji informacji na żądanie innych odbiorców;
  • usługę „hostingu” - polegającą na przechowywaniu informacji przekazanych przez odbiorcę usługi oraz na jego żądanie.

Dostawcy usług pośrednich to np. serwisy społecznościowe, platformy handlu elektronicznego czy hostingodawcy.

Istotne jest to, że rozporządzenie DSA ma zastosowanie do usług pośrednich, które są oferowane odbiorcom usługi, którzy mają siedzibę lub znajdują się w Unii, niezależnie od miejsca siedziby dostawców tych usług pośrednich.

VLOPs i VLOSEs

Najbardziej restrykcyjne obowiązki zostały nałożone na bardzo duże platformy internetowe (Very Large Online Platforms, VLOPs) i bardzo duże wyszukiwarki internetowe (Very Large Online Search Engines, VLOSEs), czyli takie które mają średnią liczbę miesięcznie aktywnych odbiorców usługi w Unii wynoszącą co najmniej 45 milionów**.

Komisja Europejska opublikowała swego czasu listę, zgodnie z którą zaliczyła do tego grona następujące podmioty:

  • 17 bardzo dużych platform internetowych (VLOP): Alibaba AliExpress, Amazon Store, Apple AppStore, Booking.com, Facebook, Google Play, Google Maps, Google Shopping, Instagram, LinkedIn, Pinterest, Snapchat, TikTok, Twitter/X, Wikipedia, YouTube, Zalando;
  • oraz 2 bardzo duże silniki wyszukiwania online (VLOSE): Bing i Google Search.

Główne założenia DSA

Digital Services

Główne założenia Digital Services Act (DSA), czyli Aktu o Usługach Cyfrowych, obejmują szereg kluczowych punktów mających na celu dostosowanie regulacji do współczesnej rzeczywistości świadczenia usług cyfrowych. Oto kilka głównych założeń DSA:

Odpowiedzialność dużych platform

DSA nakłada szczególne obowiązki na duże platformy internetowe. Te, które cieszą się znacznym zasięgiem, muszą regularnie raportować swoje działania, podejmować kroki w celu przeciwdziałania nadużyciom oraz udostępniać transparentność w zakresie funkcjonowania swoich algorytmów.

Kontrola treści

Przepisy DSA wymagają skutecznego usuwania treści uznawanych za nielegalne, szkodliwe, lub naruszające prawa autorskie. Dodatkowo, platformy zobowiązane są do działań mających na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się dezinformacji.

Prawa Użytkowników

Użytkownicy mają prawo do uczciwej moderacji treści oraz zyskują większe prawa i możliwość skargi w przypadku usunięcia ich treści. Przepisy DSA zakładają, że decyzje dotyczące usuwania treści powinny być transparentne, a użytkownicy mają prawo do skargi w przypadku usunięcia ich treści.

Platformy internetowe muszą respektować i chronić dane osobowe użytkowników, a także dostarczać jasnych informacji na temat polityki prywatności oraz sposobu przetwarzania danych.

Zakaz stosowania "dark patterns"

Akt o Usługach Cyfrowych wprowadza zakaz stosowania tzw. "dark patterns", czyli praktyk projektowania interfejsu użytkownika, które mogą wprowadzać użytkowników w błąd, wprowadzać ich w dezinformację lub manipulować ich zachowaniem online.

Zabronione są między innymi praktyki, które utrudniają użytkownikom swobodne dokonywanie wyborów, na przykład poprzez dezaktywację opcji wyboru lub ukrywanie informacji o kosztach lub konsekwencjach dokonania pewnych decyzji (np. nieświadomego wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych). Wprowadzenie tych zasad ma na celu ochronę uczciwości interakcji online i zwiększenie przejrzystości.

Transparentność reklamy internetowej

DSA wprowadza środki mające na celu zwiększenie przejrzystości w obszarze reklam online. Platformy muszą działać aktywnie w celu zwalczania fałszywych reklam oraz udostępniać informacje dotyczące sponsorowanych treści.

DSA wymaga, aby reklamy online zawierały jednoznaczne informacje na temat tego, że są to płatne komunikaty marketingowe. Użytkownicy powinni łatwo rozróżniać, czy treść jest redakcyjną, czy też ma charakter reklamowy.

Nowe przepisy nakładają również obowiązek podawania jasnego źródła reklamy. Odbiorcy usługi muszą być w stanie w sposób jasny, wyraźny, zwięzły i jednoznaczny oraz w czasie rzeczywistym stwierdzić w imieniu jakiej osoby fizycznej lub prawnej jest prezentowana reklama. Reklamodawcy są zatem zobowiązani do ujawniania swojej tożsamości, co ma zminimalizować ryzyko propagowania fałszywych reklam.

Dodatkowo, duże platformy internetowe objęte DSA będą musiały zapewnić większą przejrzystość dotyczącą funkcjonowania swoich algorytmów. To obejmuje informacje na temat sposobu, w jaki treści są wyświetlane użytkownikom i dlaczego dane reklamy są im prezentowane.

Transparentność informacji handlowej

Digital Services Act wprowadza istotne zmiany w zakresie transparentności informacji handlowej, kładąc nacisk na uczciwe praktyki handlowe online. Przepisy DSA skupiają się na zwalczaniu dezinformacji handlowej, czyli fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji na temat produktów czy usług. Platformy są zobowiązane do monitorowania i eliminowania takich treści. Duże platformy objęte DSA muszą raportować swoje działania w zakresie przejrzystości informacji handlowej.

DSA stawia na transparentność w odniesieniu do źródła recenzji i opinii online. Platformy muszą gwarantować, że użytkownicy są informowani o tym, kto jest autorem danej recenzji, a także, czy została ona napisana na podstawie własnego doświadczenia czy też w wyniku umowy z reklamodawcą.

Zakaz reklamy targetowanej opartej na profilowaniu danych wrażliwych

Przepisy DSA wprowadzają zakaz prowadzenia reklamy targetowanej opartej na profilowaniu danych wrażliwych w rozumieniu art.9 Rozporządzenia Ogólnego o Ochronie Danych Osobowych (RODO). Jakie kategorie danych są uznawane za wrażliwe? To m.in. informacje dotyczące rasowej lub etnicznej przynależności, poglądów politycznych, przekonań religijnych lub światopoglądowych, orientacji seksualnej czy danych genetycznych.

Przepisy DSA stanowczo zabraniają wykorzystywania danych wrażliwych do ukierunkowanej reklamy opartej na profilowaniu. Oznacza to, że reklamodawcy i platformy reklamowe nie mogą korzystać z tych danych do personalizacji reklam kierowanych do konkretnych grup użytkowników.

Jeśli platformy lub reklamodawcy chcą korzystać z danych wrażliwych w jakikolwiek sposób, konieczne jest uzyskanie wyraźnej zgody od użytkowników. DSA podkreśla znaczenie jasnej, zrozumiałej i dobrowolnej zgody przed przetwarzaniem danych wrażliwych w celach reklamowych.

Zakaz reklamy targetowanej opartej na profilowaniu danych małoletnich

Nowe przepisy regulują zagadnienie korzystania z danych osobowych osób małoletnich, wprowadzając zakaz prowadzenia targetowanej reklamy opartej na profilowaniu w rozumieniu art. 4 pkt 4 RODO, z wykorzystaniem tych danych (to jest, danych osobowych małoletnich).

Co grozi za nieprzestrzeganie obowiązków z DSA?

DSA przewiduje już na etapie aktu unijnego maksymalną karę grzywny za nieprzestrzeganie DSA w postaci 6% rocznego światowego obrotu danego dostawcy usług.

Od kiedy obowiązuje DSA?

Akt o Usługach Cyfrowych (DSA) ma być stosowane od 17 lutego 2024 roku. Jest to rozporządzenie Unii Europejskiej, co oznacza, że ma ono bezpośrednie zastosowanie we wszystkich krajach członkowskich UE.

Wdrożenie przepisów DSA w Polsce

DSA to rozporządzenie unijne, które ma być stosowane bezpośrednio w Polsce. Mimo tego do jego pełnego wdrożenia wymagana jest nowelizacja ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną i innych przepisów krajowych. Zmiany w przepisach krajowych obejmą m.in. ustanowienie koordynatora do spraw usług cyfrowych w Polsce, opracowanie procedur wnoszenia skarg na dostawców usług pośrednich czy przyjęcie katalogu kar pieniężnych i procedur ich nakładania.

Obecnie Ministerstwo Cyfryzacji jeszcze pracuje nad wdrożeniem DSA do polskiego porządku prawnego. W ministerstwie odbyły się już konsultacje dotyczące ogólnych założeń, na których ma być oparta polska ustawa wdrażająca regulację. Wyniki konsultacji społecznych można znaleźć tutaj. Na ostateczny kształt przepisów przyjdzie nam jeszcze poczekać.

Podsumowanie

Digital Services Act (DSA), czyli Akt o Usługach Cyfrowych to rozporządzenie Unii Europejskiej, które nakłada na firmy cyfrowe w całej UE odpowiedzialność za treści zamieszczane na ich platformach w celu tworzenia bezpieczniejszego środowiska internetowego.

W swych założeniach DSA ma poprawić bezpieczeństwo użytkowników w sieci, wspierać walkę z nielegalnymi treściami w internecie, a także doprecyzować kwestie dotyczące moderowania treści. Rozporządzenie jest stosowane od 17 lutego 2024 i obowiązuje bezpośrednio w polskim porządku prawnym.

Co na to firmy cyfrowe i branża e-commerce? Digital Services Act z pewnością wywołał szerokie spektrum reakcji. Przeciwnicy obawiają się, że zbyt surowa regulacja może hamować rozwój innowacji, podczas gdy zwolennicy uważają, że to krok w kierunku bezpieczniejszej i bardziej transparentnej przestrzeni online. Jednak, jedynie czas pokaże, jak skuteczne będą te regulacje w praktyce oraz jakie będą długofalowe konsekwencje dla rozwoju cyfrowego społeczeństwa.

---

*Akt o usługach cyfrowych" - ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych).

** Liczba aktywnych odbiorców usługi powinna obejmować wszystkich indywidualnych odbiorców usługi, którzy korzystają z danej usługi. W tym celu odbiorca usługi, który korzysta z różnych interfejsów internetowych, takich jak strony internetowe lub aplikacje, w tym również w przypadku, gdy dostęp do usług odbywa się za pośrednictwem różnych ujednoliconych formatów adresowania zasobów (adresy URL) lub nazw domen, powinien, w miarę możliwości, być liczony tylko jeden raz.

Pełną treść Aktu o Usługach Cyfrowych (DSA) można znaleźć tutaj.

-----

Automatyzacja w firmie - dedykowane rozwiązania od PESI

Automatyzacja w firmie - dedykowane rozwiązania od PESI

Twoja firma jest gotowa na wdrożenie innowacyjnych rozwiązań? Świetnie się składa. Pomożemy Ci ustalić, jakie działania w Twojej firmie można zautomatyzować i wdrożymy odpowiednie mechanizmy. W PESI jesteśmy zawsze chętni do pomocy. Realizacja licznych projektów oraz uznanie Klientów, sprawiły, że możemy się poszczycić mianem specjalistów w swojej dziedzinie.

Jesteśmy producentem autorskich aplikacji webowych, desktopowych oraz mobilnych. Dzięki temu, każde nasze rozwiązanie jest w 100% dopasowane do potrzeb Klienta i posiada dokładnie te funkcjonalności, które są mu potrzebne. Skontaktuj się z nami a my dobierzemy najlepsze rozwiązanie do potrzeb Twojej firmy. Dzięki nam wiele firm zwiększyło swoją wydajność nawet o kilkadziesiąt procent!


Ania

Marketing Expert

Zobacz także

Skontaktuj się z nami już dziś!

lub

Zostaw nam swój numer,

a my oddzwonimy ;)